Chưa có sản phẩm trong giỏ hàng
Khi nhắc đến các hệ thống thủy lực trong máy móc công nghiệp, nhiều người thường chú ý đến những bộ phận lớn như bơm, xi lanh, van phân phối… mà quên mất rằng, để tất cả hoạt động trơn tru, kín khít và an toàn thì không thể thiếu những chi tiết rất nhỏ như phớt thủy lực. Đây là bộ phận tuy bé nhưng giữ vai trò quyết định đến độ kín và hiệu suất vận hành của toàn hệ thống.
Vậy phớt thủy lực thực chất là gì? Nó được cấu tạo ra sao và hoạt động theo cơ chế nào để có thể chịu được áp suất cao trong môi trường khắc nghiệt như vậy? Hãy cùng Tấn Tài Yeishien tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Phớt thủy lực là gì và tại sao nó quan trọng?
Phớt thủy lực là một loại gioăng cao su hoặc nhựa kỹ thuật được thiết kế đặc biệt để ngăn chặn chất lỏng (thường là dầu thủy lực) rò rỉ ra ngoài hoặc tràn qua các khoang khác trong một hệ thống thủy lực. Đồng thời, nó còn có chức năng ngăn bụi bẩn, hơi nước và tạp chất xâm nhập vào bên trong, tránh làm hỏng các bộ phận chuyển động.
Tầm quan trọng của phớt thủy lực có thể ví như một “người gác cổng” âm thầm: nếu hoạt động tốt, bạn gần như không nhận ra sự tồn tại của nó. Nhưng nếu phớt bị mòn, rách hay lắp sai, hệ thống sẽ nhanh chóng gặp sự cố – từ rò rỉ dầu cho đến giảm áp suất, gây hao tổn năng lượng và hư hại thiết bị.
Cấu tạo cơ bản của phớt thủy lực
Tùy theo mục đích sử dụng và vị trí lắp đặt, phớt thủy lực có thể có nhiều dạng khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, một chiếc phớt thường gồm ba thành phần chính sau:
- Phần vật liệu làm kín: Thường là cao su NBR, Viton, hoặc PTFE – được chọn tùy theo nhiệt độ, áp suất và loại chất lỏng sử dụng trong hệ thống. Đây là phần tiếp xúc trực tiếp với trục hoặc xi lanh để làm kín.
- Phần khung gia cường: Là lớp lõi bằng kim loại hoặc nhựa cứng bên trong, có tác dụng giữ hình dáng cho phớt, đảm bảo nó không bị biến dạng khi chịu áp lực cao.
- Lò xo (nếu có): Một số loại phớt, đặc biệt là phớt trục, sẽ có thêm lò xo để tăng lực ép giữa môi phớt và bề mặt tiếp xúc, giúp tăng hiệu quả làm kín, nhất là khi hệ thống hoạt động liên tục.
Ngoài ra, với các hệ thống yêu cầu độ kín tuyệt đối hoặc làm việc trong môi trường khắc nghiệt, phớt có thể có thêm các gờ chống xoay, rãnh bôi trơn, hoặc lớp phủ đặc biệt chống ăn mòn.
Phân loại phớt thủy lực theo vị trí lắp đặt
Tùy theo vị trí và chức năng trong xi lanh thủy lực, phớt thường được chia thành các loại chính như sau:
- Phớt piston: Làm kín giữa piston và thành xi lanh. Giúp ngăn dầu chảy từ khoang này sang khoang kia, duy trì chênh lệch áp suất.
- Phớt cần (phớt trục): Làm kín ở đầu ra của xi lanh, nơi cần piston chuyển động ra vào. Nhiệm vụ là ngăn dầu thoát ra ngoài khi cần chuyển động.
- Phớt chống bụi: Được lắp ngoài cùng, ngay miệng xi lanh. Tác dụng là gạt sạch bụi, bùn đất hoặc hơi ẩm bám trên cần piston trước khi nó đi vào trong xi lanh.
- Phớt đệm: Là phớt tĩnh, thường lắp giữa các bề mặt cố định như giữa nắp xi lanh và thân xi lanh. Loại này không chịu chuyển động, nhưng vẫn cần chịu áp lực cao.
Nguyên lý hoạt động của phớt thủy lực có thể hiểu đơn giản như sau: khi hệ thống bắt đầu vận hành, áp suất chất lỏng (dầu) sẽ tăng cao, đẩy phớt ép chặt vào bề mặt tiếp xúc (trục hoặc thành xi lanh). Nhờ vào lực ép đó và tính đàn hồi của vật liệu, phớt tạo thành một lớp làm kín ngăn chất lỏng rò rỉ ra ngoài.
Càng áp suất lớn thì lực ép của phớt càng mạnh, điều này lý giải vì sao nhiều loại phớt lại làm việc tốt trong môi trường có áp suất lên tới hàng trăm bar. Đồng thời, trong quá trình chuyển động, một lớp dầu cực mỏng luôn tồn tại giữa môi phớt và trục – lớp dầu này vừa giúp bôi trơn, giảm ma sát, vừa hạn chế mài mòn, từ đó kéo dài tuổi thọ cho phớt.
Một vài lưu ý khi chọn mua và lắp đặt phớt thủy lực
- Chọn đúng kích thước: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Phớt quá lớn hoặc quá nhỏ đều có thể gây rò rỉ hoặc làm trầy xước trục.
- Xem xét môi trường làm việc: Nếu hệ thống làm việc ở nhiệt độ cao, nên chọn vật liệu chịu nhiệt như Viton. Nếu có tiếp xúc với hóa chất, cần dùng loại chịu hóa chất tốt như PTFE.
- Lắp đúng chiều: Một số loại phớt chỉ làm kín một chiều, nếu lắp ngược sẽ không có tác dụng.
- Không dùng phớt bị biến dạng: Phớt sau một thời gian lưu kho hoặc bị lắp sai có thể biến dạng, nứt hoặc chai cứng – không nên sử dụng.
- Kiểm tra bề mặt lắp: Trước khi lắp phớt, cần đảm bảo trục hoặc rãnh lắp không có vết xước, ba via, hay gờ sắc có thể cắt rách phớt.
Kết luận
Phớt thủy lực có thể nhỏ bé, nhưng vai trò của nó lại vô cùng quan trọng đối với hoạt động ổn định của cả hệ thống. Việc hiểu rõ cấu tạo, phân loại, cũng như nguyên lý hoạt động sẽ giúp bạn không chỉ chọn đúng loại phớt phù hợp mà còn có cách lắp đặt, bảo dưỡng hợp lý, kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm thiểu rủi ro hỏng hóc.
Nếu bạn đang cần tìm mua các loại phớt thủy lực chuẩn kích thước, chịu áp lực cao, phù hợp với điều kiện làm việc đặc biệt – đừng ngại liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của chúng tôi để được tư vấn cụ thể.
Xem thêm:
